এটা শব্দত প্ৰকাশ কৰা ৷
লগতে চাওঁক : ——
| বিপৰীত শব্দ বা বিপৰীতার্থক শব্দ |
সমার্থক শব্দ বা প্ৰতিশব্দ |
| সন্ধি ভঙা |
| বিপৰীত লিংগবাচক শব্দ |
| ডাকৰ বচন |
(১) ধান থোৱা ঘৰ = ভঁৰাল ৷
(২) দুটা মাহৰ মাজৰ দিন = দোমাহী বা সংক্ৰান্তি ৷
(৩) বিহুৰ আগ দিনা = উৰুকা ৷
(৪) গৰু বন্ধা ঘৰ = গোহালি ৷
(৫) শিং নথকা গৰু = লাওমূৰা ৷
(৬) পনীয়া গাখীৰ দিয়া গাই = জলাহী
(৭) দুই বছৰৰ মূৰত পোৱালি দিয়া গাই = দুৰচী ৷
(৮) হাল বোৱা গৰু = বলধ ৷
(৯) গৰু চৰোৱা লোক = গৰখীয়া ৷
(১০) গৰুৰ পোৱালি = দামুৰি ৷
(১১) ঘোঁৰা বন্ধা ঘৰ = অস্তাবল ৷
(১২) হাতী চৰোৱা লোক = মাউত ৷
(১৩) দাঁত ওলোৱা হাতী = দঁতাল ৷
(১৪) আনৰ ভাল দেখিব নোৱাৰা = চকুচৰহা/ পৰশ্ৰীকাতৰ ৷
(১৫) যাৰ মূৰত চুলি নাই = তপা ।
(১৬) গোটেই জীৱন জুৰি = আজীৱন
(১৭) ভৰিৰপৰা মূৰলৈকে = আপাদমস্তক।
(১৮) যাৰ হাত আঁঠৰ তললৈকে পৰা = আজানুলম্বিত ৷
(১৯) যি ৰাতি চৰে = নিশাচৰ।
(২০) ধান ৰোৱা তিৰোতা = ৰোৱনী।
(২১) ধান দোৱা তিৰোতা = দাৱনী।
(২২) যি কথা কব নোৱাৰে = বোবা ৷
(২৩) যি এটা চকুৰে নেদেখে = কণা
(২৪) দুয়োটা চকুৰে নেদেখা লোক = অন্ধ ৷
(২৫) যি দিনত নেদেখে = দিনকণা ৷
লগতে চাওঁক : ———
(২৬) যি ৰাতি নেদেখে = কুকুৰীকণা ৷
(২৭) জন্মৰ পৰা অন্ধ যি = জন্মান্ধ ৷
(২৮) যি অলপতে শুনে = শহাকণীয়া ৷
(২৯) খাবলৈ অনা সৰু কলপুলি = পচলা ৷
(৩০) কঁঠালৰ সৰু সৰু কলি = মুচি।
(৩১) যি জলত বাস কৰে = জলচৰ।
(৩২) যি স্থলত চৰে = স্থলচৰ ৷
(৩৩) মাতৃৰ গাখীৰ খাই জীৱন ধাৰণ কৰা প্ৰাণী = স্তন্যপায়ী ৷
(৩৪) বোকাত যাৰ জন্ম = পংকজ।
(৩৫) পানী আৰু মাটিত চলে যি = উভচৰ।
(৩৬) কাঁহৰ বাচন গঢ়োঁতা = কঁহাৰ।
(৩৭) মাটিৰ বাচন সাজোঁতা = কুমাৰ।
(৩৮) যি বাহ বেতৰ কাম কৰে = বাঢ়ৈ।
(৩৯) চিঠি বিলাই ফুৰা লোক = পিয়ন ৷
(৪০) সোণ ৰূপৰ অলংকাৰ তৈয়াৰ কৰা লোক = স্বৰ্ণকাৰ/ সোণাৰী ৷
(৪১) সোণেৰে নিৰ্মিত বা সোণ চৰোৱা = সোণোৱালী ।
(৪২) ৰূপেৰে নিৰ্মিত বা ৰূপ চৰোৱা = ৰূপোৱালী।
(৪৩) একে মাকৰপৰা জন্ম যাৰ = সহোদৰ ৷
(৪৪) যাৰ পিছত জন্ম = অনুজ ৷
(৪৫) একেলগে ওপজা দুটা সন্তান = যমজ।
(৪৬) যি ঈশ্বৰক বিশ্বাস নকৰে = নাস্তিক।
(৪৭) যি ঈশ্বৰক বিশ্বাসী কৰে = আস্তিক
(৪৮) যাৰ ঘৰ নাই = অঘৰী ।
(৪৯) ফুল নুফুলাকৈ গুটি হোৱা গছ = বনস্পতি ।
(৫০) যি বনত ওপজে = বনজ ৷
লগতে চাওঁক : ———
(৫১) দেশৰ কাৰণে মৃত্যু বৰণ কৰা লোক = শ্বহীদ ৷
(৫২) দেশক ভাল পোৱা মানুহ = দেশভক্ত ৷
(৫৩) দেশৰ অপকাৰ কৰা মানুহ = দেশদ্ৰোহী ৷
(৫৪) মাটিৰে নিৰ্মিত = মৃন্ময়।
(৫৫) মাটিৰে তৈয়াৰী শিল্পকৰ্ম = মৃৎশিল্প ৷
(৫৬) যি আগতে কেতিয়াও হোৱা নাই = অভূতপূৰ্ব
(৫৭) যি আগতে হৈছে বা ঘটিছে = ভূতপূৰ্ব ৷
(৫৮) য'ত যাব নোৱাৰি = দুৰ্গম ৷
(৫৯) য'ত যাব পাৰি = সুগম ৷
(৬০) বাটেদি যোৱা লোক = বাটৰুৱা।
(৬১) যি ঠাইত মানুহ নাই = জনশূন্য ৷
(৬২) যিয়ে গৰু গাড়ী চলায় = গাড়ােৱান ৷
(৬৩) যাক দেখা নাযায় = অদৃশ্য।
(৬৪) আনৰ দোষ দেখা স্বভাৱ = অসূয়া।
(৬৫) ঘৰৰ চালৰ পানী পৰা ঠাই = পানী পচা ৷
(৬৬) দৰমহা নোলোৱাকৈ কাম কৰা মানুহ = অবৈতনিক।
(৬৭) যি নাৰীৰ স্বামী মৃত্যু হৈছে = বিধৱা ।
(৬৮) যি পুৰুষৰ পত্নীৰ মৃত্যু হৈছে = বৰলা ।
(৬৯) যাৰ কোনো সন্তান নাই = নিঃসন্তান।
(৭০) যাৰ অন্ত নাই = অনন্ত।
(৭১) পৰৰ অধীন = পৰাধীন।
(৭২) দেউতাকৰ সখিয়েক = তাৱৈ ৷
(৭৩) তাৱৈৰ পত্নী = আমৈ।
(৭৪) ককাৰ দেউতাক = আজোককা ৷
(৭৫) মাৰ ভনীয়েক = মাহী ৷
(৭৬) দেউতাৰ ভনীয়েক = পেহী ৷
(৭৭) যি উপকাৰীৰ উপকাৰ স্বীকাৰ কৰে = কৃতজ্ঞ।
(৭৮) যি উপকাৰীৰ উপকাৰ স্বীকাৰ নকৰে = অকৃতজ্ঞ ৷
(৭৯) যাৰ দুই হাত সমানে চলে = সব্যসাচী।
(৮০) যাক গণনা কৰিব নোৱাৰি = অগণন ৷
(৮১) শৰৎ কালত হোৱা = শাৰদীয় ৷
(৮২) যাৰ সীমা নাই = অসীম ৷
(৮৩) যি নিশা চৰে = নিশাচৰ ৷
(৮৪) কাৰো লগত মিলিব নোৱাৰা লোক = অজীনপাতকী ৷
(৮৫) পূৰ্ব জন্মৰ কথা যাৰ মনত আছে = জাতিস্মৰ ৷
(৮৬) একে সময়তে হোৱা = সমসাময়িক ।
(৮৭) যি নিয়ম মতে খৰচ কৰে = মিতব্যয়ী ।
(৮৮) যি মৰো মৰো অৱস্থা হৈছে = মুমুৰ্ষু ।
(৮৯) কৰিবলগীয়া কাম = কর্তব্য।
(৯০) যি গোচৰ তৰে = গুচৰীয়া।
(৯১) যি বিধিসন্মত = বৈধ ।
(৯২) কাৰো নাম নধৰাকৈ পৰা গালি = গুৱাল-গালি।
(৯৩) যাক সহজে লাভ কৰা যায় = সুলভ।
(৯৪) যাক সহজে পাবলৈ টান = দুর্লভ, দুষ্প্রাপ্য।
(৯৫) যাৰ পূৰ্ব জন্মৰ কথা মনত আছে = জাতিস্মৰ ।
(৯৬) আনৰ ভাল দেখিব নোৱাৰা = পৰশ্ৰীকাতৰ ।
(৯৭) নিজে নিজে হোৱা = স্বয়ম্ভু।
(৯৮) সন্তান নোহোৱা তিৰোতা = বাঁজী।
(৯৯) এই সন্তান থকা তিৰোতা = কাকবন্ধ্যা ৷
(১০০) পৰৰ মুখলৈ অপেক্ষা কৰা মানুহ = পৰমুখাপেক্ষী।
(১০১) একে গুৰুৰ শিষ্য = সতীৰ্থ ৷
(১০২) যি কম কথা কয় = মিতভাষী ৷
(১০৩) এবাৰ ফল দিয়াৰ পাছতে যি গছ মৰি যায় = ওষধি।
(১০৪) পথৰপৰা যি বিচলিত হৈছে = পথভ্রষ্ট।
(১০৫) যি ভিক্ষা কৰি জীৱন নিৰ্বাহ কৰে = ভিক্ষাৰী ।
(১০৬) যি ঠাইত অতি ঠাণ্ডাও নহয় , গৰমো নহয় = নাতিশীতোষ্ণ ।
(১০৭) পুৱাই নাম ল’বলগীয়া = প্ৰাত:স্মৰণীয় ৷
(১০৮) দীর্ঘকাল জীয়াই থকা = দীর্ঘজীবী।
(১০৯) নোহোৱা বস্তুৰ উদ্ভাৱন = আৱিস্কাৰ ৷
(১১০) যাৰ ওপৰত গোচৰ তৰে = পদকীয়া ।
(১১১) একে সময়তে হোৱা = সমসাময়িক ৷
(১১২) যাক কল্পনা কৰিব নোৱাৰি = কল্পনাতীত ৷
(১১৩) যি কথা জনা নাযায় = অজ্ঞাত ৷
(১১৪) যি কথা বিশ্বাস কৰিব নোৱাৰি = অবিশ্বাস্য ৷
(১১৫) চোবাই খোৱা বস্তু = চৰ্ব্য ৷
(১১৬) জিভাৰে চেলেকি চাব পৰা বস্তু = লেহ্য ৷
(১১৭) চেলেকি খোৱা বস্তু = লেস্য।
(১১৮) যি কথা লগাই ফুৰে = খলুৱা ৷
(১১৯) যি নিজৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে = আত্মনিৰ্ভৰশীল; স্বাৱলম্বী ৷
(১২০) যি আনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে = পৰনিৰ্ভৰশীল ৷
(১২১) যি বিদেশত থাকে = প্ৰবাসী ৷
(১২২) যি কণীৰপৰা জন্মে = অণ্ডজ ৷
(১২৩) ছবি অঁকা লোক = চিত্ৰকাৰ ৷
(১২৪) নাও বােৱা লোক = নাৱৰীয়া ৷
(১২৫) যি কথা কোৱা উচিত নহয় = অনুচিত।
(১২৬) যি শুনাও নাপায় আৰু কথাও ক'ব নোৱাৰে = মুকবধিৰ ৷
(১২৭) ঠেং নথকা ভেকুলীৰ পোৱালি = লালুকী ৷
(১২৮) মাছৰ পোৱালি = পোনা ৷
(১২৯) কাৱৈ মাছৰ সৰু পোৱালি = কাৱৈটিলা।
(১৩০) গৰৈ মাছৰ সৰু সৰু পোৱালি = গৰৈচিৰিকা।
(১৩১) মাগুৰ মাছৰ সৰু = মাগুৰজালি ৷
(১৩২) শ’ল মাছৰ সৰু = শ’লঠাৰি ৷
(১৩৩) বৰষুণ নোহোৱা বতৰ = খৰাং ৷
(১৩৪) যি পুৰুষ ভয়াতুৰ = কাপুৰুষ ৷
(১৩৫) যি অনাই বনাই ঘূৰি ফুৰে = যাযাবৰ ৷
(১৩৬) যি জানিবলৈ ইচ্ছা কৰে = জিজ্ঞাসু ৷
(১৩৭) যাৰ শত্ৰু নাই = অজাতশত্ৰু
(১৩৮) যি ঠাইত মানুহ নাই = জনশূন্য ৷
(১৩৯) যি অতি দীঘল নহয় = নাতিদীর্ঘ।
(১৪০) যাৰ বিবেচনা শক্তি নাই = অবিবেচক ৷
(১৪১) যি মাটিৰ উৎপাদিকা শক্তি নাই = অনুৰ্বৰ
(১৪২) বিদেশৰপৰা অহা লোক = বিদেশী ৷
(১৪৩) বীণা আছে পাণিত (হাতত) যাৰ = বীণাপাণি ।
(১৪৪) যাৰ নাম নাই = অনামী ৷
(১৪৫) হতভাগ্য যাৰ = হতভাগা।
(১৪৬) যি পুৰুষ ভয়াতুৰ = কাপুৰুষ ৷
(১৪৭) যি বিষ্ণুক পূজা কৰে = বৈষ্ণৱ।
(১৪৮) যি শিৱক পূজা কৰে = শৈৱ।
(১৪৯) যি শক্তিক পূজা কৰে = শাক্ত।
(১৫০) যিজনে আইন জানে = আইনজ্ঞ।
(১৫১) যাক লংঘন কৰিব নোৱাৰি = অলংঘ্য ৷
(১৫২) জন্তুৰ নিচিনা = জান্তৱ ৷
(১৫৩) নিজে নিজে হোৱা = স্বয়ম্ভূ ৷
(১৫৪) যাৰ আশ্ৰয় নাই = নিৰাশ্ৰয় ৷
(১৫৫) যাক বুজিব পাৰি = বোধগম্য ।
(১৫৬) লোকক দেখি পাছত যি কৰা যায় = অনুকৰণ ।
(১৫৭) লোকক দেখি পিছে পিছে যোৱা = অনুসৰণ ।
(১৫৮) যি কষ্ট সহিব পাৰে = কষ্টসহিষ্ণু ৷
(১৫৯) মাগিলেও ভিক্ষা নোপোৱা সময় = দুৰ্ভিক্ষ ।
(১৬০) যি একো নাজানে = অজ্ঞ।
(১৬১) যি পৰিণাম চিন্তা কৰি কাম কৰে = পৰিণামদৰ্শী।
(১৬২) যিজনে ভৱিষ্যৎ চিন্তা কৰিব পাৰে = দূৰদৰ্শী।
(১৬৩) যি ভবিষ্যত চিন্তা কৰিব নোৱাৰে = অদূৰদৰ্শী ।
(১৪৪) পুৰুষৰ উত্তম = পুৰুষোত্তম।
(১৬৫) শত্ৰুক জয় কৰে যি = শত্ৰুঞ্জয় ৷
(১৬৬) ৰিপুক জয় কৰে যি = ৰিপুঞ্জয় ৷
(১৬৭) যি ইন্দ্রিয় জয় কৰে = জিতেন্দ্রিয় ৷
(১৬৮) কৰিবলগীয়া কাম = কর্তব্য
(১৬৯) যি কৰ্তব্য স্থিৰ কৰিব নোৱাৰে = কিংকৰ্তব্যবিমূঢ় ৷
(১৭০) ততালিকে বুদ্ধি উলিয়াব পৰা লোক = প্রত্যুৎপন্নমতি ৷
(১৭১) সঁচা কথা কোৱা মানুহ = সত্যবাদী ৷
(১৭২) মিছা কথা কোৱা লোক = মিছলীয়া।
(১৭৩) যাক বাৰণ কৰিব নোৱাৰি = অনিবাৰ্য ৷
(১৭৪) যাক পৰিহাৰ কৰিব নোৱাৰি = অপৰিহাৰ্য
(১৭৫) যাক বৰ্ণনা কৰিব নোৱাৰি = অবৰ্ণনীয় ৷
(১৭৬) শাৰীৰিকভাৱে অক্ষম যি = প্ৰতিবন্ধী ৷
(১৭৭) যি ফল কেঁচাও নহয় পকাও নহয় = ডহেচীয়া
(১৭৮) যাৰ পুত্র নাই = অপুত্রক
(১৭৯) যি বিদ্যালাভ কৰিছে = কৃতবিদ্য ৷
(১৮০) লোকৰপৰা পোৱা নিন্দা = লোকনিন্দা ।
(১৮১) সকলোকে সমানভাৱে দেখা = সমদৰ্শী ৷
(১৮২) সৈন্য থকা ঠাই = ছাউনী ৷
(১৮৩) যি নগৰত থাকে = নগৰীয়া ৷
(১৮৪) যি গাঁৱত থাকে = গাঁৱলীয়া ৷
(১৮৫) গান গোৱা লোক = গায়ক ৷
(১৮৬) নাটক লিখা লোক = নাট্যকাৰ ৷
(১৮৭) কবিতা লিখা লোক = কবি ।
(১৮৮) ছবি অঁকা লোক = চিত্ৰকাৰ ৷
(১৮৯) মাছ মৰা লোক = মাছুৱৈ/মাছমৰীয়া
(১৯০) যাক সকলোৱে জানে = বিখ্যাত ৷
(১৯১) যাক কোনেও নাজানে = অখ্যাত ৷
(১৯২) যি সকলোৰে মাজত প্ৰিয় = লোকপ্ৰিয়
(১৯৩) যি বহুত কথা কয় = বহুবল্কী ৷
(১৯৪) যি সংকল্প কৰিছে = কৃতসংকল্প।
(১৯৫) যি শত্ৰুক বধ কৰে = শত্ৰুঘ্ন।
(১৯৬) ধানৰ বাকলি = তুঁহ ৷
(১৯৭) আহাৰ জীৰ্ণ নোযোৱা কাৰণে হোৱা বেমাৰ = অজীৰ্ণ ৷
(১৯৮) সহজে যি জীণ যায় = লঘুপাকী ৷
(১৯৯) যি মাটি ফুটি ওলায় = উদ্ভিদ ৷
(২০০) যি এই লোকৰ নহয় = অলৌকিক ৷
(২০১) যাক শুনিব নোৱাৰি = অশ্ৰাব্য ৷
(২০২) যি কথা কোৱা উচিত নহয় = অকথ্য।
(২০৩) যি পুৰি নাযায় = অদাহ্য ৷
(২০৪) বিয়া নকৰোৱা মানুহ = অবিবাহিত ৷
(২০৫) যাৰ বিয়া হৈছে = বিবাহিত ৷
(২০৬) যি কোনো পক্ষ নলয় = নিৰপেক্ষ।
(২০৭) যি আনৰ বস্তু বলেৰে নিয়ে = ডকাইত ৷
(২০৮) যি ভয় নকৰে = নিৰ্ভীক ৷
(২০৯) যাক নিমিষতে ভঙ্গ কৰিব পাৰি = ক্ষণভঙ্গুৰ ৷
(২১০) বুকুৰে বগাই যোৱা প্ৰাণী = সৰীসৃপ ৷
(২১১) বহুত মানুহ একেলগে যোৱা = সমদল ৷
(২১২) যাক মূল্য দি কিনিব নোৱাৰে = অমূল্য ।
(২১৩) যি নিজৰ কেৱল কথা চিন্তা কৰে = স্বাৰ্থপৰ ।
(২১৪) বাঁহ গাজৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা খাদ্য = খৰিচা ৷
(২১৫) খাৰেৰে সনা সৰিহৰ গুৰি = খাৰলি ৷
(২১৬) যি গৰমো নহয় ঠাণ্ডাও নহয় = কুহুমীয়া ৷
(২১৭) যি ভিক্ষাৰে জীৱন নিৰ্বাহ কৰে = ভিক্ষাৰী ৷
(২১৮) যি খুজি মাগি খায় = খোজনীয়া/ মগনিয়া ৷
(২১৯) যাৰ ধাৰ আছে = ধাৰুৱা ৷
(২২০) ঘৰে ঘৰে বস্তু বিক্ৰী কৰি ফুৰা তিৰোতা = পোহাৰী ৷
(২২১) যাৰ ধন আছে = ধনী ৷
(২২২) যাৰ মান আছে = মানী ৷
(২২৩) যাৰ ঋণ আছে = ঋণী ৷
(২২৪) যাৰ একোৱেই নাই = নিঃস্ব ।
(২২৫) যি কথাৰ অৰ্থ নাই = নিৰৰ্থক ৷
(২২৬) য'ত বহুতো ল'ৰা - ছোৱালীয়ে পঢ়ে = পঢ়াশালী ৷
(২২৭) প্ৰাণক পণ কৰি = প্ৰাণপণে ।
(২২৮) চূণ বিক্ৰী কৰা লোক। = মুখি, চূৰ্ণকাৰ
যাক অনুসৰণ কৰিব নোৱাৰি--???
ReplyDelete